LEESTIJD: 8 MIN
In de oudste stad van Frankrijk struikelen bezoekers over boeiende musea, verdekte stranden en fijne restaurants. Bienvenue in Marseille, waar Franse grandeur en een ruige havensfeer hand in hand gaan.
Terwijl het vliegtuig vlak boven de kustlijn een laatste, scherpe bocht naar links maakt voor het koers zet richting Aéroport Marseille Provence, zie ik de oude haven van Marseille zoals die het best tot z’n recht komt; badend in het zachte zonlicht. Ik kijk naar de golven van de Middellandse Zee die in witte koppen stukslaan tegen de grillige rotsen van de calanques – een ruig gebied met rotsformaties van bijna 600 meter hoogte dat zich uitstrekt van Marseille tot het kuststadje Cassis, twintig kilometer verderop. En als ik goed zoek, ontwaar ik ook la Bonne Mère, een koosnaam voor de witte kathedraal die op een heuvel als een beschermvrouwe over de tweede stad (na Parijs) van Frankrijk neerkijkt.
Terug in de oude haven
Het is alweer even geleden dat ik de mooiste havenstad van Europa heb gezien en ik kan niet wachten tot ik over een klein uurtje door de smalle, chaotische straatjes richting de haven loop. Van 2019 tot 2021 woonde ik samen met mijn toenmalige Franse vriendin in Saint-Julien, een residentiële buitenwijk in het twaalfde arrondissement van Marseille.
De wijk ligt in het noordoosten van het centrum, op een heuvel. Vanuit onze slaapkamer keken we uit op een oude olijfboom en het rook er altijd naar lavendel en dennennaalden. Zodra mijn thuiswerkdagen erop zaten, en dat was in de zomerhitte van Zuid-Frankrijk meestal vlak na de lunch, liep ik naar het busstation om de hoek en reed ik in een kwartiertje naar Vieux-Port, de oude haven, waar altijd wel iets te beleven viel. Ik heb eindeloze keren met mijn benen over de stenen rand van de haven gezeten, mijn schoenzolen net niet tegen het wateroppervlak, om vervolgens voor me uit te staren, over het water in de haven, met links en rechts honderden witte zeilbootmasten die op en neer deinden met de golfslag. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat ik mijn citytrip in Marseille juist daar begin. Zodra ik mijn auto heb geparkeerd, loop ik langs de randen van de haven, die als een hoefijzer de zeilbootjes omarmen. De schil daaromheen is alleen toegankelijk voor voetgangers.
Marseille is een vrijplaats waar mensen uit alle windstreken heen trokken
Ik weet niet precies wat het is, maar steeds als ik na een tijdje weer in Vieux-Port ga zitten, valt er een diepe ontspanning over me heen. Het zal te maken hebben met al mijn zintuigen die er worden geprikkeld; het licht dat valt op de pasteltinten van de gebouwen aan de Quai du Port, het gekabbel van de zee, de zilte lucht, het azuurblauwe water, de blijdschap van de vissers die terugkeren met hun vangst van de dag. De uitbundigheid van les Marseillais over het algemeen, de verkeerschaos die zo gewoon is in het zuiden van Europa; je moet ertegen kunnen, maar ik vind het geweldig. Het is alsof alles kan, alles geoorloofd is.
Vrolijke boel
Volgens historici is Marseille, gelegen tussen Montpellier en Nice, de oudste stad van Frankrijk en een van de oudste van West-Europa. De Grieken stichtten de kolonie aan de kust van Gallië zeshonderd jaar voor Christus en noemden het Massalia. De stad groeide al in de derde eeuw voor Christus uit tot eentje van betekenis vanwege de gunstige ligging voor de handel in zout, wijn en aardewerk. Marseille werd vele eeuwen later een plek waar behalve handel ook mensen overstaken van Europa naar de Noord-Afrikaanse koloniën van Frankrijk. Toen generaal Charles de Gaulle in de jaren zestig in rap tempo werk maakte van de dekolonisatie, draaide dat juist om en kwamen er massaal mensen uit landen als Algerije en Tunesië om zich in Marseille te vestigen.
Dat neokoloniale karakter heeft de stad nooit verloren. Het is een plek waar iedereen zich thuis kan voelen, een vrijplaats waar mensen uit alle windstreken heen trokken. Dat is nog altijd te zien aan de Tunesische theehuizen, bakkerijen met Arabische lekkernijen als makrout (griesmeelkoekjes met dadels) en de vele Libanese restaurants. Vanaf de oude haven loop ik een paar honderd meter noordwaarts richting de wijk Noailles. Er is geen betere plek om het kleurrijke, vrolijke karakter van Marseille te schetsen dan hier. Op de markt van Noailles, ook wel de comptoir maghrébine genoemd, staan tientallen marktkoopmannen met hun kramen. Ze verkopen fruit, groenten en halalvlees. Het is er altijd chaotisch, lawaaiig, maar iedereen heeft er een glimlach op het gezicht. Het mooiste is: alle inwoners van Marseille, rijk en arm, komen hier samen in een culturele smeltkroes om hun verse boodschappen te halen. “Tout un euro, tout un euro,” roept Soufyan Tahiri (56) achter zijn ijzeren bakjes met vijgen en mandarijnen. Marie-Helene Durand (63), net een paar maanden met pensioen, laadt haar rieten mandje tot aan de rand toe vol. “Ik rijd elke woensdag speciaal uit Aix-en-Provence naar Noailles om hier goedkoop boodschappen te doen,” zegt ze. “De kwaliteit is geweldig.”
Weldadige zeep
Die avond bezoek ik Les Grandes Halles du Vieux-Port, een betrekkelijk nieuwe foodhall. Hier begin ik met een plateau verse oesters en daarna geniet van een bord vol met Libanese gerechtjes, om af te sluiten met een in Marseille gebrouwen biertje bij wijnbar Le Canon du Vieux-Port. De volgende ochtend loop ik vanuit Grand Hôtel Beauvau in tien minuutjes langs het water naar MuCEM, mijn favoriete plek in de stad als ik op een zeldzame druilerige dag niets anders wil dan rondstruinen. MuCEM, voluit het Museum van de Europese en mediterrane beschavingen, werd in 2013 gebouwd toen Marseille de culturele hoofdstad van Europa was. Het is een nationaal museum dat focust op het mediterrane deel van Frankrijk. Denk aan exposities over de mediterrane keuken, de typische forten in dit deel van Frankrijk en een uitgebreide collectie aan schetsen en schilderijen over magie, een praktijk die in de Méditerranée door de eeuwen heen populair is geweest.
Voor museumliefhebbers is een bezoekje aan Musée du Savon de Marseille ook een aanrader, op loopafstand van de oude haven, gelegen in een oud wapenarsenaal van Lodewijk XIV. Savon de Marseille, de welbekende brokkenzeep, werd duizenden jaren geleden gemaakt in Aleppo, maar waaide in de vijftiende eeuw over naar Marseille. Gids Jerome Monge vertelt dat de zeep nauwelijks nog verkocht werd na de Tweede Wereldoorlog vanwege de opkomst van synthetische zepen, maar vandaag de dag floreert de handel erin weer vanwege het duurzame, plasticvrije karakter en de weldadige uitwerking die de zeep zou hebben op de gevoelige huid.
eten & drinken
Les Grandes Halles du Vieux-Port
Overdekte foodhall met keuze uit tapas, pizza, zeevruchten en Libanees eten. Een wijnbar serveert lokale wijnen én bieren.
Carlotta With
Charlotte Crousillat creëerde een ‘culinaire apotheek’ met een restaurant, kruidenier en een bakkerij waar ze uitsluitend veganistische producten verkoopt.
Pierrot Coquillages
Dit visrestaurant serveert al ruim vijftig jaar de beste schaaldieren van de stad. Voor plateaus met oesters, kreeft en zee-egels mét bijpassende wijnen moet u hier zijn.
slapen
Grand Hôtel Beauvau Marseille Vieux-Port
Dit hotel trok vanwege de grandeur grote kunstenaars uit de negentiende eeuw, onder wie Frédéric Chopin. Vraag om een kamer met uitzicht over de oude haven.
Hotel Les Bords de Mer
De highlights van de stad, zoals MuCEM en de Cathédrale de la Major de Marseille, bevinden zich op loopafstand van dit viersterrenhotel.
Hôtel Le Corbusier
Kunstenaar Le Corbusier ontwierp dit hotel, gebouwd in 1954. Het is het enige hotel in Marseille dat is opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Duik in de dag
Die namiddag wandel ik na een uitgebreide lunch op mijn gemak door kunstenaarswijk Le Panier, ten oosten van Vieux-Port. Dit is het oudste deel van Marseille. De wijk zit vol met kleine barretjes, kunstboetiekjes en gezellige restaurants, bijvoorbeeld aan de altijd drukke Rue des Pistoles, waar lokale zonaanbidders bij La Terrasse Du Panier genieten van een glaasje pastis (lokale anijslikeur). Le Panier is eigenlijk een groot openluchtmuseum, met muren vol graffiti, van artiesten van over de hele wereld. En dat is al zo sinds 1980, toen met de hiphopscene ook de graffiti-scene opkwam. Mijn laatste ochtend in Marseille begin ik met een wandeling langs La Corniche, een kustweg pal aan de Middellandse Zee.
Na een kilometer ligt rechts het oude vissersdorpje (nu onderdeel van de stad) Malmousque, met bijbehorende calanque (rotsachtige baai). Kleine straatjes voeren er naar een haventje met vissersbootjes, een kiezelstrand en een stenen uitsparing uitgehakt in de rotsen. Vanaf daar duik ik zo het heldere water in en met mij nog een handvol Marseillais die elke ochtend zo beginnen of gewoon van het uitzicht over zee en de eilanden îles d’Endoume en île Gaby willen genieten. Ik ken geen magischere plekken dan hier. Terwijl ik langzaam opdroog in de zon, bedenk ik hoe iedereen wel iets van zijn gading kan vinden in Marseille: want naast een van de oudste, is het ook een van de zonnigste, interessantste en cultureel rijkste steden van Europa. En dat op slechts anderhalf uur vliegen van Schiphol.
Voor de
zakenreiziger
Naar Marseille
Vluchtduur 2 uur en 5 minuten.
Naar Marseille vanaf 8.500 Miles.
Deze city guide is verschenen in de voorjaarseditie van Flying Dutchman 2024.
KLM staat niet garant voor de actualiteit van de informatie.
Meer reisverhalen
Reisverhaal Filipijnen
Reisverhaal Milaan
Reisverhaal Noorwegen
Reisverhaal Oman
Reisverhaal Thailand
Reisverhaal Andalusie
Reisverhaal Californië
Reisverhaal Yucatán
Reisverhaal Kroatië
Reisverhaal Cartagena
Reisverhaal Barcelona
Reisverhaal Toronto
Reisverhaal Rome
Reisverhaal Kaapstad
Reisverhaal Athene
Reisverhaal Berlijn
Reisverhaal Costa Rica
Reisverhaal Los Angeles
Reisverhaal Zürich
Reisverhaal Lyon
Reisverhaal Shanghai
Reisverhaal Cinque Terre
Reisverhaal Galapagos
Reisverhaal Madrid
